• Padar island Komodo
  • Bromo
  • Raja Ampat
  • Duikvakanties Indonesië
  • Borobudur
  • Tanah Toraja
  • Turtle
  • Ombak Putih
  • Bali sunset
  • Baliemfestival
  • Kawah IJen
  • Bohorok
  • Tangkahan
  • Samosir
  • Baturraden
  • Pink beach Komodo
  • Whaleshark Kalimantan

Reisverslag Indonesië

Roots & Music reis Java-Lomnok 2013

Verslag reisprogramma Merapi -Roots & Music-reis oktober 2012 met Wouter Muller
Programma op JAVA
4 okt (donderdag) vertrek vanaf Schiphol met Garuda GA 89. Dhr. Jan Wezendonk van Merapi is vanaf half negen aanwezig om ons te helpen met inchecken bij balie Garuda.
Jan was mooi op tijd, de groep was tegen half 10 compleet en met hulp van Jan was het inchecken vlot geregeld. Aanwezigheid Merapi werd zeer gewaardeerd.

5 okt (vrijdag) aankomst Jakarta (rond 08.00 uur). Na de douane maken we kennis met onze gids, Adriaan Loen, chauffeur en bijrijder. Daarna een korte verkenning van Jakarta , gevolgd door een bezoek aan Taman Mini voor film ‘Indonesia Indah’ in Imax Theater Keong Mas (gouden slak). Aanvang 13 uur. Hierna gaan we naar ons eerste hotel: Santika Premier.
Ca. 9 uur door douane, hartelijk weerzien met Adriaan, die al klaar stond om ons naar bus te begeleiden. Prima bus met voldoende ruimte voor groep en bagage. Na rit door Jakarta alvast 1 lid afgezet bij hotel en met de rest naar Taman Mini. Aankomst ca. half 12. Te vroeg voor film, dus met bus door park gereden met enkele stops om paviljoenen te bekijken. Daarna film Indonesia Indah bekeken (30.000 RP p.p.)Die biedt een mooie impressie van het land, de moeite waard. Aanvang film om 12 uur zou beter zijn geweest dan 13 uur, want na vermoeiende vlucht wil iedereen het liefst naar hotel . Aankomst hotel ca. 14.30 uur. Inchecken door Adriaan/Wouter, kopieën paspoort noodzakelijk (gold ook voor alle andere hotels). Santika is een prima hotel voor eerste verblijf en bijkomen van vlucht. Éen groepslid werd al opgewacht door familie en ’s avonds weer teruggebracht. De anderen zijn in hotel gebleven en hebben daar ook het avondeten gebruikt.

6 okt (zaterdag) Jakarta Citytour:
We maken uitgebreid kennis met Kota Tua, de oude stad Batavia met bezoek en wandeling naar Pasar Ikan, Sunda Kelapa, Fatahillahplein, Wayang museum, café Batavia.
’s Avonds wacht ons iets bijzonders: een bezoek aan Kampung Tugu (bakermat van de krontjongmuziek) met een diner en een speciaal optreden van Krontjong Tugu, het krontjongorkest van deze kampung. Diner en optreden worden ons aangeboden door Merapi. Overnachting in hotel Santika.
Citytour gestart met Pasar Ikan(dan is alles nog open). Mooie rondtour met goede uitleg Adriaan.Op zijn voorstel gezamenlijke fooienpot geregeld voor komende dagen(kruiers en excursies – 150.000 RP p.p.). Rondwqndeling door Kota Tua was prima, kort bezoek aan Wayang Museum en langer bezoek aan Historisch Museum. Lekker afkoelen in mooie café Batavia. Terug naar hotel, ca. 5 uur vertrek naar Tugu. Geen tijd voor bezoek kerk (al donker). Al meteen muzikaal ontvangen, heerlijk diner en prachtig optreden Tugu-groep. Ik heb kort de geschiedenis van de krontjong verteld en m.m.v. de band uitgelegd hoe deze muziek in elkaar zit. Daarna lekker meegespeeld. Sfeervolle avond met naast luisteren ook meezingen. Prima sfeer en iedereen genieten. Ca. 10 uur afscheid genomen, terug naar hotel.
Eerder genoemd groepslid was overdag met familie naar ereveld Ancol voor bloemengroet. Dus Roots&Music waren op deze eerste dag volop aanwezig. Diner en krontjongmuziek was aangeboden door Merapi . Ik word verzocht om namens de groep daarvoor de dank over te brengen.
7 okt (zondag) Vertrek uit hotel naar Bogor: Bezoek aan de beroemde Botanische Plantentuin. Daarna naar Bandung via Puncak-pas en theeplantages. Overnachting in het beroemde (art deco) hotel Savoy Homann.
Op voorstel Adriaan via zij-ingang de Plantentuin ingegaan. Is veel beter dan via hoofdingang en minder vermoeiend. Bezoek beviel prima mede door uitleg Adriaan. Reis naar Bandung via Puncakpas werd langer door files, maar toch de moeite waard. Ontvangst en inchecken Savoy Homann was prima. Hotel maakte indruk. Toch zie je al enige tekenen van verval en achterstallig onderhoud. Jammer, maar geen klachten over de kamers. Vanwege restauratie van de fraaie binnentuin was ontbijt en diner in naastgelegen grote zaal geregeld.

8 okt (maandag) Tocht naar de Priangan en naar de vulkaan Kawah Puti (witte krater). Bij voldoende tijd bezoeken we het nabijgelegen bergmeer van Situ Patengan. Middagbezoek aan Pak Udjo Anklungschool met (meespeel)voorstelling ( 15.30 uur). Terug naar hotel.
Mooie tocht door de Preangerheuvels en bergen, bezoek aan de Witte Krater was (weer) imponerend, helaas geen tijd over voor bezoek bergmeer om op tijd bij de Anklungschool te komen. Voorstelling was prima met het meespelen als hoogtepunt. Twee groepsleden hadden de school 12 jaar gelden ook bezocht en waren onder de indruk van de vooruitgang (theateraccommodatie met licht en geluid). Kortom: uitstekende dag.

9 okt (dinsdag) Vertrek uit hotel. Citytour door Bandung en daarna naar Pangandaran. Onderweg houden we een (foto)stop bij de prachtige rijstvelden van Garut en bezoeken we een hele bijzondere traditionele kampung: Kampung Naga. Daarna verder naar Pangandaran. We gebruiken het avondeten gezamenlijk bij een lokale familie thuis. Overnachting in hotel Puri Indah.
De citytour door Bandung begint met een gezamenlijk bezoek aan het ereveld Pandu, waar twee reizigers van onze groep een bloemengroet brengen aan familieleden die daar begraven zijn. Opnieuw krijgt het begrip ‘roots’ hier gestalte en levert gespreksstof op. Na een interessante tour door het moderne Bandung volgt de lange busreis naar Pangandaran. Met boeiend bezoek o.l.v. lokale gids aan kampung Naga. Die geeft ons een goed beeld van het dorp(sleven) en laat ons een van de huizen van binnen zien. De traditionele gewoonten van de bewoners roepen veel gespreksstof op in de groep. Hoe lang houden zij dit leven nog vol?
Na de lange reis is hotel Puri Indah een aangename verrassing. Mooie kamers rondom het zwembad gelegen. Prima verblijfplaats. Na inchecken laat Adriaan ons kennis maken met de fraaie zonsondergang in de Indische oceaan, maar ook met de restanten van de tsunami-verwoestingen in 2007. Het avondeten bij een lokale familie wordt een groot succes. Met groep, gids, chauffeur en bijrijder genieten we van de heerlijke maaltijd en de door Adriaan geregelde muziekgroep. Samen met Adriaan met hen opgetreden, veel gezongen en gedanst (o.a. poco poco). Met de groep ook veel Indische liedjes gespeeld en samen gezongen uit een door mij voor deze reis gemaakt liedbundeltje. Hele avond werd zeer gewaardeerd.

10 okt (woensdag) Bezoek/wandeling door natuurreservaat Park Penanjung en boottocht door de Green Canyon. Terug naar hotel Puri Indah.
In plaats van wandeling natuurreservaat ondernemen we een door Adriaan geregelde betjaktocht (verrassing voor de groep) dwars door een kampung met onderweg veel kleinschalige home-industrie. We zien o.a. het maken van tempé, bilik/gedek, rijstpellerij, palmsuiker/gula jawa en ikan asin/gedroogde vis. Zeer interessant voor allen om het dagelijkse leven en harde werken van de lokale bevolking van zo dichtbij mee te maken. Voltreffer. Dat geldt ook voor de boottocht door de Green Canyon. Indrukwekkende junglenatuur en imposante rotsformaties, een adembenemende aanblik vanaf het water. Geweldige dag.

11 okt (donderdag) Vertrek uit hotel . We reizen van Pangandaran naar het hoger en prachtig gelegen Baturraden. Middagprogramma nog niet bekend, maar mogelijk een natuurwandeling naar de warmwaterbronnen ‘Pancoran Tuju’. Overnachting in hotel Rosenda.
Opnieuw een door Adriaan geregelde verrassing voor de groep: het eerste deel van de reis naar Baturraden maken we een prachtige 3 uur lange boottocht van Pangandaran naar Cilacap. Indrukwekkende flora (o.a. mangrovebossen) aan weerszijden van de oevers en we zien zelfs hele grote otters. In Cilacap staat de bus klaar voor de vervolgreis naar Baturraden. In hotel Rosenda wacht Santos ons al op. Met hem maak ik definitieve afspraken voor het verdere programma. Er is nog net tijd voor een wandeling met Santos als gids door het mooie recreatiepark. Avondeten volgens afspraak bij hem thuis is ook een succes. Rosenda is door mij aangekondigd als een eenvoudig hotel, maar valt bij iedereen goed in de smaak. Opnieuw een geweldige dag.

12 okt (vrijdag) Bezoek aan enkele scholen stichting Tileng. Avonddiner met lokale medewerkers en indien mogelijk met lokale muzikanten. Diner en programma wordt ons aangeboden door Merapi. Terug naar hotel.
Santos voert ons met een klein busje langs 4 scholen waar we overal zeer welkom worden ontvangen en een goede indruk krijgen van het Indonesische (basis)onderwijs, alsmede de steun van de stichting Tileng. Aansluitend maken we een prachtige, maar ook zware klimwandeling door de rijstvelden naar het Baturraden Adventure Forest (BAF). Prachtig gelegen, veel mogelijkheden voor outdoor-activiteiten, maar nog niet ontdekt door het grote publiek. Hier staat een uitgebreide lunch voor ons klaar. Tijdens de lunch maken we de eerste (en ook enige) tropische regenbui op deze reis mee. Terug naar Rosenda. Einde middag weer naar huize Santos voor avonddiner. Daar wacht de groep opnieuw een verrassing: muziek van een fantastische ketongangroep van Banyumas. Prachtig gekleed en geweldige percussie. De hele buurt loopt er voor uit en geniet met ons mee. Het diner is om van te smullen. Santos heeft een journalist uitgenodigd die mij interviewt voor een regionale krant. Ook mag ik ’s avonds een 13-jarig meisje en haar vader namens de stichting Tileng feliciteren met een toegekend ‘scolarship’ (studiebeurs) voor het Junior College. Al met al een prachtige dag. Overdag is ook een lokale fotograaf met ons meegereisd die ons de volgende ochtend zijn fotoreportage op cd-rom te koop aanbiedt. Wij mooie foto’s, hij weer wat inkomen. Het diner en de muziek is aangeboden door Merapi. Dit is erg gewaardeerd en de groep verzoekt mij weer om hun dank daarvoor over te brengen.

13 okt (zaterdag) Vertrek uit hotel. We reizen van Baturraden naar Ambarawa met o.a. bezoek Spoorwegmuseum en eventueel restanten van voormalige Jappenkampen. Vandaar naar hotel Puri Asri in de plaats Magelang (in de buurt van de Borobudur).
’s Morgens neemt Santos afscheid van ons bij vertrek uit Rosenda. Een prima lokale gids met veel gedrevenheid om de mensen uit zijn dorp verder vooruit te helpen en de toeristische mogelijkheden van Baturraden te promoten.
Daarna lange reis naar Ambarawa(spoorwegmuseum). Adriaan en ik vertellen onderweg de geschiedenis van de Jappenkampen in deze omgeving. Bij een voormalig Jappenkamp (nu gevangenis) maken we een stop. Iedereen is onder de indruk.
Hotel Puri Asri is een van de luxe-hotels op onze reis. Hier gebruiken we samen het avondeten in een grote ongezellige eetzaal. Veel luxe, weinig sfeeren een veel te hard spelende keyboardspeler, die mij voor 5000 RP belooft om het zachter te doen.

14 okt (zondag) Ochtend: bezoek aan Borobudur en ’s middags vertrek naar Yogyakarta. Overnachting in hotel Puri Artha.
Via zij-ingang (idee Adriaan) bezoeken we de Borobudur bij zonsopgang (helaas bewolkt, maar op dit tijdstip nog rustig en maar heel weinig (opdringerige) verkopers. Prima lokale gids met uitgebreide uitleg over ontstaan van het tempelcomplex. Het bijzondere bouwsel maakt veel indruk op de groep, mede vanuit de gedachte hoe men in de 8e eeuw in staat was zoiets te realiseren.Onderweg naar Yogya stoppen we in Muntilan, waar we bij Kali Adem de verwoestingen zien van de uitbarsting van de Merapi in 2010.
In Yogya maken we (aangenaam) kennis met hotel Puri Artha. De sfeervolle aankleding naar Balinees voorbeeld doet het goed in de groep. Het avondeten gebruiken we samen in het hotel.

15 okt (maandag) Citytour Yogyakarta met o.a. bezoek aan de Kraton en andere bezienswaardigheden als de vogeltjesmarkt Pasar Burung, het Waterpaleis, een sigarenfabriek en de zilversmeden van Kota Gedé. Terug naar hotel.
In de namiddag gaan we naar het iets buiten Yogyakarta gelegen dorpje Kali Opak. Daar wacht ons een programma met gamelan/wayang kulit-voorstelling, diner en lokale muzikanten. Voorstelling wordt aangeboden door Wouter Muller. Diner voor eigen rekening. Terug naar hotel.
Geslaagde citytour met bezoek aan de Kraton en Kota Gedé (batik en zilver) als belangrijkste onderdelen. De tour start met een bezoek aan atelier van de lokaal bekende (batik)schilder Kabul op verzoek van een van de groepsleden.
De trip naar Kali Opak is een groot succes. Dit programma-onderdeel had ik vanuit Nederland voorbesproken met Adriaan, die het daar verder zou regelen. We worden eerst ingeleid in het maken van wayang kulit-poppen en krijgen aansluitend een halfuur durende voorstelling aangeboden, die we van voor- en achterzijde kunnen bekijken. De voorstelling wordt begeleid door een middelgroot gamelan-orkest. Dit biedt mij de mogelijkheid om de groep wat te vertellen over deze muziek, de totaal andere toonschalen en hoe het ingewikkelde instrumentarium in elkaar zit.
Na de voorstelling gebruiken we het diner in het prachtig gelegen restaurant aan de andere kant van de weg. Tijdens en na het diner worden we uitstekend vermaakt door lokale muzikanten. Het wordt één grote feestavond met charmante zangeressen, veel (mee)zingen , veel dansen, veel Bintangs en met durian en nangka op tafel. Adriaan en ik moeten natuurlijk weer zingen. Kortom: een geweldige avond met heel veel genieten.

16 okt (dinsdag) Vrije dag
De vrije dag wordt het meest gebruikt voor shoppen op de Malioboro en de nodige olé olé in te slaan voor het thuisfront.
Terug in hotel wacht ons de uitnodigende aanblik van het zwembad. ’s Avonds breng ik de groep naar een nabij gelegen eethuis. Prima en zeer betaalbaar eten.

17 okt (woensdag) Na een vroeg ontbijt vertrek uit hotel. Om 07:15 gaan we met de Sancaka trein naar Jombang, in de buurt van Surabaya. Aankomst ca. 11:00. Vanuit Jombang is het nog zo'n 3 uur rijden naar het in de buurt van de Bromo gelegen hotel Lava View Lodges.
Met de bus naar station, Adriaan verzorgt de treintickets en de treinreis naar Jombang is een welkome afwisseling van het reizen met de bus. Die wacht ons op in Jombang voor de reis naar hotel Lava View Lodges. In Sapakura moeten we overstappen in enkele 4Wdrives voor de laatste 20 km. naar het hotel. Dit geeft wat gedoe, omdat we onverwachts in de bus of op straat bagage moeten overpakken. Dat had ons beter een dag eerder gezegd kunnen worden.
Het Lava View hotel ligt zo dichtbij de Bromo, dat we vanaf de parkeerplaats al een mooi uitzicht hebben op de rokende krater. Lava View is het meest eenvoudige hotel van onze reis met alleen 1-persoonsbedden en zeer muf ruikende kamers (zit in het beddengoed en de gordijnen. Warm water komt uit een geiser, maar die doet het niet bij iedereen. Het eenvoudige restaurant biedt echter goed eten. ’s Avonds speelt er een lokaal bandje, dat de aanwezige gasten ook op de dansvloer krijgt met bekende nummers en ik ontkom niet aan het verzoek om als gastmuzikant ook een aantal nummers mee te spelen. Weer een leuke avond.

18 okt (donderdag) Ontbijt om 4.00 uur om de zonsopgang op de Bromo mee te maken. Daarna vertrek naar Surabaya. Verblijf in het beroemde Hotel Majapahit (v/m Oranjehotel).
Lava View ligt zo gunstig dat we m.b.v. kleine jeeps al in 20 minuten een prima rustige en beschutte plek bereiken waar we de zonsopgang kunnen zien. Een onvergetelijke ervaring. Deze plek is eigenlijk veel beter dan vorige, waar je veel langer naar toe moet reizen en waar je tussen veel meer mensen een plekje moet bemachtigen. Daarna afdalen naar de zandzee en tempel, van waar de meesten van ons met succes de klim naar de krater ondernemen. Terug naar hotel voor welverdiend ontbijt
De jeeps brengen ons vervolgens naar een 20 km. verder gelegen dorp waar onze bus al gereed staat voor de vervolgreis naar Surabaya. In hotel Majapahit aangekomen is iedereen direct onder de indruk van dit hotel en later nog meer bij het zien van de prachtige ruime kamers. Ons laatste hotel op Java spant echt de kroon op het hotelverblijf tot nu toe.
Met een van de groepsleden bezoek ik ’s avonds de bar van het hotel, waar een lokale band speelt. Ik ontkom weer niet aan een kort gastoptreden. En weer heel leuk om te doen.

19 okt (vrijdag) Citytour Surabaya met o.a. de oude haven, het oude postkantoor, bezoek aan de kretek (kruidnagelsigaretten) fabriek Sampoerna en het kretek-museum. Desgewenst een bezoek aan de erebegraafplaats Kembang Kuning. Terug naar hotel Majapahit.
Deze dag begint opnieuw met een ‘roots’-bezoek, maar nu aan het ereveld Kembang Kuning. Ook hier maakt de aanblik van honderden witte kruisen veel indruk op ons allen. De aansluitende citytour is zeer afwisselend van de oude schepen in de haven tot een bezoek aan kretekmuseum en fabriek en de Jembatan merah.
’s Avonds hebben we met de groep een afscheidsdiner in Majapahit georganiseerd voor onze gids, chauffeur en bijrijder met speciaal dankwoord voor hen. Als dank voor hun werk krijgen ze een enveloppe met inhoud. Bedrag op mijn voorstel: bijrijder 50.000 p.p., chauffeur 100.000 p.p. en gids 150.000 p.p. Werd zeer gewaardeerd.

20 okt (zaterdag) Vertrek uit hotel naar vliegveld van Surabaya, afscheid van onze gids, chauffeur en bijrijder. Dan per vliegtuig naar Lombok. Vertrektijd 13.00 uur. Aankomst op Lombok: 14.55 uur. Daar worden we afgehaald voor de reis naar ons hotel Puri Saron in Senggigi aan de westkust van Lombok.
Hartelijk afscheid van onze crew bij vliegveld, ik help de groep met inchecken, Wings Air maakt geen probleem van overgewicht ruimbagage en met een propellertoestel hebben we een goede vlucht naar het nieuwe vliegveld op Lombok (Praya). Daar worden we opgewacht door dhr. Hannafil van Manumadi. Die verontschuldigt zich meteen voor de veel te kleine minibus voor 8 pers. en bagage en belooft een grotere bus voor de terugreis. Na zo’n 2 uur rijden bereiken we ons hotel Puri Saron in Senggigi. Dat valt meteen in goede aarde, mooie kamers, mooi aangelegde tuinen en fijn zwembad. Hier kunnen we het de komende dagen prima uithouden.
’s Avonds gaan we met de groep(lekker) eten bij Jessy’s cafe in Senggigi. Vervoer vv. wordt geregeld door het restaurant.

Programma op LOMBOK
Het programma op Lombok is vooral gericht op rust en ontspanning na de reis door Java. We zijn hier van 21 tot 27 oktober en verblijven 6 nachten in hotel Puri Saron. Er zijn enkele excursies georganiseerd door ‘Manumadi’, een agentschap waar Merapi al jaren mee samenwerkt. Voor de rest kan ieder zijn/haar eigen programma bepalen.

21 okt (zondag) Vrij
Ik gebruik deze dag ook om mogelijkheden te zoeken voor nog een extra-tour op 23 okt. ’s Avonds gaan we weer eten bij Jessy’s eetcafé en na terugkomst in hotel geef ik een akoestisch solo-concert voor de groep.

22 okt (maandag) Excursie: Traditional Sasak Tour o.l.v. Engelstalige gids. ‘Sasak’ is de naam voor de authentieke bewoners van Lombok. In het zuiden van Lombok bezoeken we het dorp Getap (smederijen). Daarna het dorp Banyumulek (traditionele pottenbakken en aardewerk). Na Banyumulek gaan we naar het Sasakdorp Sukarara (traditioneel weef- en spinwerk). In Rambitan, het laatste dorp waar we komen, bezoeken we de traditionele huizen van de Sasak gemeenschap. We eindigen de tour op de prachtige stranden Putri Mandalika en Tanjung Aan. Terug naar hotel.
’s Morgens komt Hannifil ons ophalen voor de Sasaktour. We maken kennis met het authentieke aardewerk, weven en de traditionele huizen van de Sasakbevolking. De reis voert ook naar een restaurant aan het strand bij Kuta, waar we de lunch gebruiken. We gaan niet de zee in. In plaats daarvan maken we bij toeval een officiële welkomstceremonie mee voor hoog bezoek uit Jakarta van het ministerie van Landbouw i.v.m. een project voor de aanplant van mangrove. We zijn de gelukkige getuigen van een geweldig Sasak-orkest met danseressen.
De terugreis naar het hotel wordt onderbroken door een bezoekje aan een parelcentrum, maar is voor de meesten te lang en vermoeiend. De sasakexcursie was op zichzelf interessant genoeg, maar de lange zit in de bus kon de meesten niet zo bekoren. De smederijen in het dorp Getap zaten niet in de tour. Ik weet niet waarom.
’s Avonds eten we in het sfeervolle restaurant Taman in Senggigi. Ook hier regelt het restaurant ons vervoer van en naar hotel. Heerlijk eten met live-muziek doet de vermoeiende reis van vandaag vergeten.

23 okt (dinsdag) Excursie Gilli Meno Tour o.l.v. Engelstalige gids. We bezoeken Gunung Sari (traditionele markt)en Pusuk, een apenbos en een prachtig strand waar je kan zwemmen, duiken en snorkelen. Op de terugweg naar het hotel stoppen we bij Malimbu om van het indrukwekkende uitzicht te genieten. Terug naar hotel.
O.l.v. Hannafil bezoeken we eerst de lokale markt van Gunung Sari. Onderweg voeren we de apen en vanaf de haven maken we een prachtige bootreis naar Gilli Meno. We verblijven ruim 3 uur aan een prachtig strand waar we lunchen, zwemmen en snorkelen. Geleerd van de vorige dag gaan we bijtijds terug (weer mooie boottocht). Het uitzicht bij Malimbu is prachtig. En terug in het hotel is er nog tijd om (weer) te zwemmen. ’s Avonds gaan we met zijn allen weer lekker eten bij ‘Taman’.

24 okt (woensdag) Vrij
De groep bleek interesse te hebben voor nog een excursie i.p.v. een vrije dag. Het lukte mij om daarvoor een tour te regelen naar de noordkant van Lombok met een bezoek aan de grootste waterval van het eiland (Sendang Gila). Was zeer de moeite waard met onderweg diverse fotostops. Kosten voor deze tour(na ‘tawarren’): 150.000 p.p. incl. chauffeur en AC-bus. Terug in hotel is er nog zwemtijd en ’s avonds eten we voor de 3e keer in restaurant ‘Taman’.

25 okt (donderdag) Vrij. Onze laatste dag. De agent van ‘Manumadi ‘ is door Merapi gevraagd om voor de (afscheids)avond een ‘farewell-diner’ met cultureel programma te organiseren.
Overdag wordt verschillend besteed(bezoek markt, koffers voorbereiden voor vertrek, zwemmen, lezen e.d.). ’s Avonds heeft Manumadi voor ons een farewell-diner geregeld met traditionele muziek in het iets buiten Senggigi gelegen Meninting-restaurant. Behalve onze gids is ook de manager van Manumadi aanwezig. Kosten diner 150.000 p.p (voor rekening groep), kosten muziek: 1,2 miljoen (voor rekening Wouter). Ik vertelde eerder onze gids dat ik de prijs voor het diner nogal fors vond, maar volgens hem was dit een normale prijs.
Deze avond valt nogal tegen. Diner en muziek is op de 1e etage van een grote, kale en ongezellige sfeerloze zaal. Meer geschikt voor bruiloften dan voor een kleine groep. Het eten(buffet) is niet slecht, maar ook niet echt bijzonder en qua prijs hebben we diverse keren voor veel minder veel gezelliger en beter gegeten. De muziek is traditionele gamelan van Lombok zelf, die niet echt gemakkelijk in ons gehoor ligt om een en avond lang aan te horen. De muzikanten spelen alleen maar en zijn niet gewend om hun muziek aan een westers gezelschap te presenteren, uit te leggen of ons uit te nodigen om het ook eens te proberen. Kortom: teveel geld voor te weinig waar.
Een van de groepsleden neemt het woord en verrast mij namens de groep totaal met een prachtig dankwoord en een heel fraai cadeau (een op Lombok gemaakte duimharp). Ik ben even sprakeloos, maar de woorden en het cadeau zijn zeer gemeend. Een prachtige herinnering aan deze groepsreis.
Ik sluit onze laatste avond af met een terugblikspeech op onze reis met daarin voor iedereen een persoonlijk woord van dank. Dit wordt door iedereen heel erg gewaardeerd. Terug naar hotel voor de laatste Bintangs.

26 okt (vrijdag) Aan het eind van de ochtend worden we opgehaald voor de reis naar het vliegveld van Lombok. Vertrektijd vliegtuig naar Jakarta: 14:35 uur. Van Jakarta vliegen we terug naar Nederland.
Om 11 uur staat dhr. Hannafil klaar met chauffeur om ons naar het vliegveld te brengen met een inderdaad grotere bus, zoals beloofd. We nemen afscheid met voor beiden wat dankwoorden en een enveloppe. Bedrag op voorstel van mij: chauffeur 10.000 p.p. en gids 20.000 p.p. Ik begeleid het inchecken van de groep, verloopt zonder problemen. De vliegreis met Garuda naar Jakarta verloopt vlot. In Jakarta moeten we ons wel 4 uur lang zien te vermaken, voordat we kunnen ‘boarden’ voor de vlucht naar Schiphol.

27 okt (zaterdag) Aankomst op Schiphol rond 09:00 in de ochtend.
Die lange vlucht met tussenstop in Dubai verloopt ook volgens plan. Nadat ieder zijn bagage heeft ontvangen, nemen we hartelijk van elkaar afscheid met deze geweldige reis als gezamenlijke herinnering. We geven ons na de douane over aan degenen die ons zijn af komen halen. Onze reis is ten einde. Tot ziens, tot een volgende keer? Sommige groepsleden geven aan daar al direct voor te willen gaan sparen.

Algemene indruk:
Het programma: Een voor iedereen zeer geslaagde reis met een programma, dat weliswaar vol was maar heel veel te bieden had en ook extra verrassingen bood, die niet vooraf bekend waren. Dat was vooral te danken aan gids Adriaan. Die was weer in topvorm en heeft een groot aandeel gehad in het succes van de reis door Java. Ook veel waardering voor de chauffeur die zeer beheerst reed en de bijrijder die elke dag weer voor een schone en opgeruimde bus zorgde. In Baturraden leidde Santos ons prima door het programma en ook hij werd gewaardeerd om de wijze waarop hij de mooie dingen van ‘zijn’ Baturraden aan ons overbracht. Het programma op Java was vooral een boeiend reisprogramma met heel veel hoogtepunten. Op Lombok hadden we 6 dagen een vaste verblijfplaats. Dat beviel iedereen prima na de enerverende reis door Java. De gids van Manumadi deed zijn werk goed, maar was minder persoonlijk dan de groep van Adriaan gewend was en was uiteraard ook alleen maar bij de geplande excursies aanwezig en bij de heen en terugreis naar/van hotel.
De reisgroep: Al vrij snel klikte het heel goed onderling en kregen de deelnemers een plezierige band met elkaar. Er werd tijdens de reis veel tijd besteed aan onderlinge kennismaking, persoonlijke contacten en uitwisseling van allerlei ervaringen. De onderlinge sfeer was erg plezierig en er is tijdens de reis verschrikkelijk veel gelachen. Daarnaast ben ik blij dat er onderweg geen ongelukken zijn gebeurd, niemand ziek is geworden en iedereen in goede gezondheid Schiphol heeft bereikt.
De hotelaccommodaties: goed tot uitstekend. De muffe kamers van Lava View waren het enige minpunt, maar de ligging t.o.v. de Bromo was weer zeer gunstig.
Overig:
• Tijdens de reis door West-Java deed Adriaan diverse suggesties voor nog andere mogelijke bestemmingen. Aan het eind van de reis in Surabaya heb ik die met hem doorgenomen om die na terugkomst als suggesties voor te leggen aan Merapi.
• Evaluatie: enkele groepsleden vroegen mij aan het einde van de reis of Merapi hen nog naar hun ervaringen zou vragen en hoe zij dat kenbaar konden maken. Omdat mij hier geen afspraak over bekend was, kon ik die vraag niet beantwoorden en heb ik alleen gezegd, dat reacties per email altijd mogelijk waren en door Merapi zeker gewaardeerd zouden worden.

Slotopmerking: deze reis bood alle deelnemers veel ‘roots en music’, maar tegelijk ook een indringende kijk op het dagelijkse leven van het gewone volk, het moderne Indonesië van nu, de vooruitgang en de armoede, de vele religies, de rijke cultuur van het land en niet in de laatste plaats de overweldigende schoonheid van de natuur. Wat een land.
Op Java heb ik prima samengewerkt met Adriaan. Hij was de aanspreekbare gids, ik werkte meer op de achtergrond. Op Lombok werd dat anders en werd ik veel meer aangesproken op mijn rol als reisbegeleider.
Ik vond het een voorrecht om deze reis te mogen begeleiden. Ik dank Merapi voor deze kans en zou het morgen zo weer opnieuw willen doen.

Enschede, 31 oktober ’12
Wouter Muller


Toevoeging Irmgard


Dag allemaal,

Het reisverslag van Wouter Muller geeft heel goed aan hoe de reis was die ik beleefd heb. Het heeft mij persoonlijk mèèr gedaan als verwacht. De eerste dag alleen met mijn, in Indonesië wonende familie, Ancol bezocht. Om daar het graf van mijn opa te bezoeken. Ik was blij dat ik dit met familie kon/mocht delen. Het heeft mij zeer diep geraakt om daar te kunnen/mogen zijn. Ik dank de reisleiding dan ook heel hartelijk voor deze mogelijkheid. Voordat ik vertrok, vroegen mensen mij waarom ik deze reis zo graag wilde doen. Mijn antwoord was: “Ik wil het land, ruiken, proeven, horen, voelen en zien. Ik heb naar mijzelf gezocht en gevonden. Dat een land een ziel kan genezen had ik niet verwacht maar is wel gebeurd. “Roots en music” zo heet de tour. Over roots gesproken, mijn roots heb ik gevonden en heb ik in mijn hart gesloten. Hier heeft de gids Adriaan ook aan meegeholpen. Wat een geweldig persoon. Hij weet je te boeien met zijn prachtige verhalen en uitleg over natuur en cultuur. Ik heb aan zijn lippen gehangen, wat weet die man veel. Ik moest glimlachen om zijn verontschuldiging voor zijn Nederlands.... nou, ik heb hem gezegd, dat hij beter Nederlands spreekt als menig “Indo”in Nederland.
De “music”loopt als een rode draad door deze reis. Veel optredens van kroncong, angklung, gamelan, zelfs “Indorock” en optreden van ketongangroep. Dan niet te vergeten de spontane optredens van Wouter, met plaatselijk optredende bandjes. Zijn eigen mini concert met liedjes wat zo goed past met wat wij gezien hebben van Indonesië. Dat maakte deze reis zeer compleet. Wouter verteld in zijn verslag dat wij ( de groep) veel gelachen hebben. Maar ook tranen hebben wij gedeeld. Ieder van ons had wel een emotioneel moment in deze reis. Het was dan ook fijn om deze emotie met anderen te kunnen delen. Goed dat wij elkaars schouder mochten zijn.
Ik dank jullie hartelijk dat ik dit heb mogen beleven.